Wytyczne prof. Krajewskiego nt. wartości granicznych

Mija właśnie 4 rok od wprowadzenia nowelizacji Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, która daje możliwość umorzenia przez prokuratora postepowania karnego wobec osób posiadających nieznaczne ilości narkotyków przeznaczonych na własny użytek sprawcy. Niestety stosowanie nowego przepisu nie stało się powszechną praktyką, stąd Polska Sieć Polityki Narkotykowej opublikowała wytyczne, które mogłyby być pomoce prokuratorom we wdrażaniu dobrych praktyk. Wytyczne zostały dziś wysłane do wszystkich polskich prokuratur.

Pobierz wytyczne

Wytyczne te zostały opracowane przez profesora Krzysztofa Krajewskiego, prawnika, wykładowcę Uniwe rsytetu Jagiellońskiego, stojącego na czele grupy opracowującej ostatnią nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 2012 roku. Przypomnijmy, docelowo, zmiana z 2012 roku miała pomóc sędziom i prokuratorom w odróżnieniu osoby, która handluje narkotykami, od osoby, która jest ich użytkownikiem bądź osobą uzależnioną.

Niestety tak się nie stało. Główną przyczyną jest bowiem brak sprecyzowania czym jest „nieznaczna ilość” narkotyku – pojęcia, które w większości krajów europejskich opisane jest w specjalnych tabelach definiujących wagę narkotyków.

Dowodzą tego nie tylko statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości, ale także anonimowe badania przeprowadzone po 4 latach od nowelizacji, zrealizowane przez Polska Sieć Polityki Narkotykowej w lutym 2015 wśród prokuratur w całej Polsce. Celem było zbadanie praktyki prokuratorskiej w zakresie karania za posiadanie narkotyków oraz przekonań prokuratorów dotyczących skuteczności istniejących rozwiązań prawnych. Łącznie otrzymaliśmy 145 ankiet.

Informacje płynące z badań sugerują, że wprowadzenie tabeli określającej ilości narkotyków, definiowane jako ilości „nieznaczne” byłoby jak najbardziej pożądane. Choć w większości prokuratorzy sami wskazują, że „nieznaczna ilość” wynosiłaby 1 do 3 gramów – tak odpowiedziała ponad połowa prokuratorów, to tylko 34 z nich twierdzi, że obecny stan prawa nie stwarza problemów interpretacyjnych. Stąd wiążąca jest odpowiedź na pytanie ankietowe o brzmieniu: „Jeśli miałby/a Pani/Pan z tym problem, gdzie szukałby/a Pani/Pan narzędzi, które pomogłyby Pani/Panu taką ilość precyzyjnie zdefiniować”. Tutaj aż 108 odpowiedzi twierdzi, iż pomocnymi byłby wewnętrzne wytyczne prokuratorskie, np. Prokuratora Generalnego.

-Warto podkreślić, że w niektórych krajach europejskich tabele wartości granicznych są bezpośrednimi załącznikami do stosownych ustaw. W innych wprowadzane są w drodze rozporządzeń wykonawczych. – komentuje Agnieszka Sieniawska, przewodnicząca PSPN – W jeszcze innych mają postać wewnętrznych instrukcji i zaleceń w ramach policji lub prokuratury i mają zróżnicowany stopień sformalizowania. Nie ma zatem przeszkód, by dobra praktyka wykształtowała się w oparciu o wytyczne opracowane przez prof. Krzysztofa Krajewskiego. Chociaż oczywiście wydanie takich wytycznych drogą formalną przez Prokuratora Generalnego byłoby pożądane. – dodaje Sieniawska.

Opracowanie prof. Krajewskiego zostało dziś rozesłane przez Polską Sieć Polityki Narkotykowej do wszystkich prokuratur w Polsce – okręgowych, apelacyjnych oraz rejonowych. Znajduje się w nim nie tylko orzecznictwo dot. art. 62 Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, ale także interpretacja stosowania przepisów ustawy zgodnie z zamysłem twórcy – samego prof. Krzysztofa Krajewskiego. Wytyczne uzupełnia tabela wartości granicznych stosowana w Czechach, opracowana ponad 10 lat temu przez specjalny zespół czeskich ekspertów. Warto podkreślić, że wytyczne te zostały rekomendowane także przez inne autorytety – prof. Wiktora Osiatyńskiego, prof. Monikę Płatek czy prof. Jerzego Vetulaniego.